گردشگری سلامت
گردشگری سلامت ،هزاران سال در اروپا ، ایران ، هند و آسیا وجود داشته است اما عبارت “گردشگری سلامت ” برای اولین بار توسط اتحادیه بین المللی سازمان گردشگری در سال 1973 ظهور پیدا کرد . طبق سازمان جهانی بهداشت (WHO) ، سلامتی “وضعیتی خوب ، از نظر جسمی ، روحی و اجتماعی است و صرفاً عدم وجود بیماری یا ناتوانی نیست.” و گردشگری سلامت را میتوان به معنای سفر برنامه ریزی شده به مکان دیگری برای حفظ و بازیابی سلامت جسمی یا روانی دانست . که صاحبنظران این حوزه، گردشگری سلامت را برحسب نوع و کارکرد خدمات مورد نظر گردشگر به سه دسته تقسیم کرده‌اند (گردشگری تندرستی ، گردشگری درمانی و گردشگری پزشکی).
انواع گردشگری سلامت
1 )گردشگری تندرستی (Wellness Tourism) :که سفر برای خلاص شدن از فشارهای زندگی روزمره و برای تجدید نیرو و نه برای درمان ، در این نوع گردشگری، هدف درمان نیست و لذا عوامل پزشکی نیز حضور ندارند.
2) گردشگری درمانی (Curative Tourism) : که مسافرت برای استفاده از منابع طبیعی ( مانند چشمه های آبگرم)، جهت گذراندن دوره نقاهت و البته تحت نظر پزشک صورت می گیرد.
3) گردشگری پزشکی (Medical Tourism) که نوع دیگری از گردشگری سلامت می باشد، که مسافر (بیمار) جهت استفاده از خدمات ویژه ی پزشکی مانند انواع جراحی ها و اعمال درمانی در مراکز بیمارستانی، سفر میکند .که در این مقاله گردشگری پزشکی مد نظر است .و از انجا که شاخص گردشگری پزشکی سه عامل مهم را ،عامل اصلی گردشگری پزشکی می داند که این سه شاخص ، جذابیت یک کشور را به عنوان یک مقصد گردشگری پزشکی اندازه گیری می کند.
شاخص گردشگری پزشکی
شاخص گردشگری پزشکی سه عامل مهم را عامل اصلی گردشگری پزشکی می داند که امکان مقایسه دقیق تری را برای اندازه گیری جذابیت یک مقصد گردشگری پزشکی فراهم می کند که عبارتند از:
- محیط مقصد
- صنعت گردشگری پزشکی
- کیفیت امکانات و خدمات
اهمیت گردشگری سلامت
اهمیت گردشگری سلامت همانند دیگر ابعاد و زمینه های گردشگری دارای منافع بسیاری،به خصوص به لحاظ اقتصادی، می باشد. طبق آمارهای جهانی ارائه شده، در سال 2004 درآمد حاصل از گردشگری سلامت 40 میلیارد دلار بوده است که این رقم در سال 2006 به 60 میلیارد دلار رسیده و در سال 2012 به بیش از 100 میلیارد دلار رسیده است(11 ). بنابراین علاوه بر کسب منابع ارزی ، ترویج گردشگری پزشکی منافع داخلی فراوانی را میتواند فراهم نماید ازجمله: گسترش امکانات درمانی با دانش روز دنیا در کشور، بالارفتن استانداردهای سلامت جامعه، بالا رفتن استانداردهای زندگی ،ایجاد شغل برای افراد متخصص داخلی .
تاریخچه گردشگری سلامت و شاخص های آن
گردشگری سلامت برای اولین بار توسط اتحادیه بین المللی سازمان گردشگری در سال 1973 استفاده گردیده و براساس UNWTO گردشگردی سلامت عبارت از سفر با هدف بهبود و حفظ و مراقبت ازسلامتی است هرچند گردشگری سلامت اولین بار در سال 1973 تعریف شده است اما سفر به خارج از کشور برای جستجوی خدمات بهداشتی و رفاهی با کیفیت ، پدیده جدیدی نیست. به عنوان مثال ، در یونان باستان ، پرستندگان Asclepius ، خدای پزشکی یونانی-رومی ، به زیارت معبد او در Epidaurus می رفتند ، جایی که آنها ، تحت درمان قرار می گرفتند. و همچنین ، اسپا و حمام های عمومی از مدت ها قبل مقصد محبوب افرادی بوده اند که به دنبال درمان های پزشکی بودند. در قرن هفدهم ظهور شهرهای آبگرم در مکانهای جذاب در اروپا مانند پیرنه ، افراد ثروتمندی را از سراسر اروپا جذب کرد. در قرون بعدی ، با افزایش مسافرت و جهانگردی ، اسپا و استراحتگاه های بهداشتی در کشورهای جهان معمولاً مشتریانی را از خارج از کشور جذب می کردند. هرچند گردشگری پزشکی با گذشت زمان تکامل یافته است اما گردشگری پزشکی ،هزاران سال در اروپا ، ایران ، هند و آسیا وجود داشته است. از قرن 18 تا 20 ، بیشتر بیماران ثروتمند از کشورهای در حال توسعه برای درمان پزشکی به مراکز درمانی در اروپا و ایالات متحده سفر می کردند. این روند در اواخر قرن 20 معکوس شد و در قرن بیست و یکم با استفاده از جهانی سازی فن آوری های ارتباطات و حمل و نقل که در آن افراد ثروتمند میتوانستند از کشورهای پیشرفته برای درمان های پزشکی به کشورهای در حال توسعه سفر کنند ، به طور قابل توجهی افزایش یافت.